Redakcja „Wolne Lektury”

h1. Śmierć

Śmierć stanowi najistotniejszy *problem egzystencjalny*, określa [[Kondycja ludzka|kondycję ludzką]]. Jest wyzwaniem dla [[Duma|dumy]] z osiągnięć człowieka w opanowywaniu i poznawaniu świata oraz siebie samego dzięki [[Rozum|rozumowi]], [[Nauka|nauce]] i coraz doskonalszej technice. Śmierć *niweczy* wszystkie usiłowania i wszystkie [[Nadzieja|nadzieje]]. Zagraża w każdej chwili i właściwie przez cały czas podgryza życie człowieka jak [[Robak|robak]] drążący pień drzewa, by na końcu je powalić. „Bo na tym świecie Śmierć wszystko zmiecie, / Robak się lęgnie i w bujnym kwiecie” - pisał Antoni Malczewski (_Maria_). Upływ [[Czas|czasu]], przemijanie przypomina o tym, że w końcu [[Przemijanie|przeminie]] wszystko. Nic na świecie nie daje - wobec świadomości nieuchronnej śmierci – trwałego oparcia; stąd rodzi się myślenie o [[Vanitas|marności]] wszystkiego. Taka postawa, polegająca na patrzeniu na świat w perspektywie zagrożenia *zniszczeniem* i śmiercią rodzi [[Melancholia|melancholię]], która do surowego, średniowiecznego _vanitas_ dodaje [[Tęsknota|tęsknotę]] za tym, co było (stąd pewna predylekcja melancholików do kontemplowania [[Ruiny|ruin]]). Zajęciem melancholika jest wspominanie i nieukojona [[Żałoba|żałoba]]; (zob. też: [[Trup|trup]], [[Grób|grób]], [[Gotycyzm|gotycyzm]], [Pogrzeb|pogrzeb]], [[Nieśmiertelność|nieśmiertelność]]).