Biblioteczka antyczna¶

• Table of contents
• Biblioteczka antyczna
  • A. OPUBLIKOWANE
  • B. W OPRACOWANIU
  • C. BRAK NA PLATFORMIE
    • Literatura grecka
    • Literatura rzymska
  • D. Propozycje od Wojtka Kotwicy

---

A. OPUBLIKOWANE¶

• Homer, Iliada (tł. F. K. Dmochowski)
• Homer, Odyseja, (tł. L. Siemieński)
• Sofokles, Antygona (tł. K. Morawski)
• Sofokles, Elektra (tł. K. Morawski)
• Sofokles, Król Edyp (tł. K. Morawski)
• Eurypides, Bachantki (tł. J. Kasprowicz)
• Eurypides, Ifigenia w Aulidzie (tł. J. Kasprowicz)
• Eurypides, Hippolytos uwieńczony (tł. J. Kasprowicz)
• Platon, Obrona Sokratesa (tł. F. A. Kozłowski)
• Owidiusz, Sztuka kochania (tł. J. Ejsmond - przekład swobodny)
• Arystofanes, Chmury (tłum. E. Cięglewicz)
• Arystofanes, Lizystrata (Gromiwoja) (tł. E. Cięglewicz)
• Eurypides, Medea (tłum. J. Kasprowicz)

---

B. W OPRACOWANIU¶

• Horacy
  • Pieśni:
    • I, 9 (Vide ut alta stet nive candidum) (tł. Paweł Kozioł)
    • I, 23 (Vitas imuleo me similis, Chloe) (tł. M. Motty: "Do Chloe")
    • II, 14 (Eheu, fugaces, Postume, Postume) (tł. M. Motty: "Do Postumiusa")
    • III, 1 (Odi profanum vulgus et arceo) (tł. M. Motty: "O różnych dążnościach ludzkich")
    • III, 30 (Exegi monumentum aere perennius) (tł. M. Motty: "Do Melpomeny")
    • I, 11 (Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi) (tł. M. Motty: "Do Leukonoe")
    • I, 14 (O navis, referent in mare te novi) (tł. M. Motty: "Do Rzeczypospolitej")
    • II, 3 (Aequam memento rebus in arduis) (tł. M. Motty: "Do Delljusa")
    • II, 7 (O saepe mecum tempus in ultimum) (tł. M. Motty: Do Pompejusa")
    • II, 10 (Rectius vives, Licini, neque altum) (tł. M. Motty: "Do Liciniusa Mureny")
    • II, 13 (Ille et nefasto te posuit die) (tł. M. Motty: "Do drzewa które nagłym wywrotem byłoby go zgniotło")
    • II, 20 (Non usitata nec tenui ferar) (tł. M. Motty: "Do Cilniusa Mecenasa")
    • III, 25 (Quod me, Bacche, rapis, tui) (tł. M. Motty: "Do Bakchusa")
    • IV, 7 (Diffugere nives, redeunt iam gramina campis) (tł. M. Motty: "Do Manliusa Torkwata")
  • List do Pizonów (Ars poetica) (tł. M. Motty)

---

C. BRAK NA PLATFORMIE¶

Literatura grecka¶

• Hezjod, Teogonia

tł. Kazimierz Kaszewski: http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2287

• Safona

• Tyrteusz

• Anakreont

Anakreon / przekł. Kazimierza Kaszewskiego (z rozprawą wstępną i objaśnieniami), Warszawa [s.n.], 1907; sygn. katalogu BN: I 89.991, I 44.122

• Teokryt (sielanka grecka)

tł. Kazimierz Kaszewski:
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=270185

• Ajschylos
  • Prometeusz skowany
  • Oresteja (Agamemnon, Ofiarnice, Eumenidy)

w Propozycje z 2011:
Agamemnon, Prometeusz, Persowie, Siedmiu przeciw Tebom, Błagalnice, Dzieje Orestesa; brak na Polonie

wolne tłumaczenia Ajschylosa: Zygmunt Węclewski (1824-1887), Kazimierz Kaszewski (1825-1910), Jan Kasprowicz (1860-1926):

tł. Zygmunt Węclewski:
"Persowie": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112439
"Prometeusz w okowach": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112437
"Siedmiu przeciw Tebom": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112438
"Agamemnon": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112434
"Choefory, czyli ofiara grobowa": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112435
"Eumenidy": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112436

tł. Jan Kasprowicz:
Dzieła / Ajschylos ; przeł. Jan Kasprowicz; (Prometeusz ; Persowie ; Siedmiu przeciw Tebom ; Błagalnice ; Dzieje Orestesa / Ajschylos); sygn. katalogu BN: II 1.505.236, II 463.867, II 803.628 A
ew. Cztery dramaty ; Prometeusz ; Persowie ; Siedmiu przeciw Tebom ; Błagalnice / Ajschylos ; przeł. Jan Kasprowicz; sygn. katalogu BN: II 261.601, II 194.817
ew. Dzieje Orestesa / Ajschylos ; przekł. Jana Kasprowicza; sygn. katalogu BN: II 220.285, II 334.152
ew. Prometeusz skowany / Aischylos ; przeł. Jan Kasprowicz; sygn. katalogu BN: I 1.571.100, I 502.676 A; sygn. katalogu BN: II 1.944.542, II 2.149.762 A; sygn. katalogu BN: I 2.572.848, I 2.285.948 A; sygn. katalogu BN: II 2.622.557, II 2.404.421 A itp.

tł. Kazimierz Kaszewski:
Tragedye Eschylosa / w przekł. Kazimierza Kaszewskiego; (Siedmiu pod Tebami ; Prometeusz w okowach ; Ucieczka ; Persowie ; Agamemnon ; Krwawy odwet ; Eumenidy); sygn. katalogu BN: II 191.811, II 2.016.493 A

ew. Oresteja / Ajschylos ; przeł. Jan Kasprowicz ; oprac. Wojciech Rzehak ; [il. Jolanta Adamus-Ludwikowska] (Agamemnon ; Ofiarnice ; Eumenidy) sygn. katalogu BN: II 1.442.341 A

• Sofokles
  • Edyp w Kolonie?

wydanie "Sofoklesa tragedye. Przełożył i wstępami opatrzył Kazimierz Morawski" [Biblioteka przekładów literatury starożytnej nr 4], Kraków, Akademia Umiejętności, 1916 - zawiera także sztuki: Edyp w Kolonie, Ajax, Trachinki, Filoktetes
dostępne również wydanie powojenne: Warszawa, PIW, 1969, w opracowaniu Kubiaka

• Arystofanes, Żaby

tł. Edmund Żegota Cięglewicz. (zm. 1928):
Arystofanes w przekładzie Cięglewicza (1862-1928) BN: Aristophanes (ca 445-ca 385 a.C.) zamówione
Żaby : komedya Arystofanesa / z grec. oryg. przetł. Edmund Cięglewicz, Kraków : [s.n.], 1906
"Żaby": sygn. katalogu BN: II 194.343, II 223.296

• Menander, komedie

• Eurypides

w Propozycje z 2011:
Błagalnice, Ion, Alkestis, Medea; brak na Polonie

wolne tłumaczenia Eurypidesa: Zygmunt Węclewski (1824-1887), Jan Kasprowicz (1860-1926):

tł. Zygmunt Węclewski:
"Medea": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112598x%x%
"Alcestys": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112593
"Ion": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112605
"Hiketydy czyli błagające opieki": http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=112685

tł. Jan Kasprowicz:
"Medea", "Alkestis": http://www.sbc.org.pl/dlibra/docmetadata?id=17743
"Błagalnice", "Ion": http://www.sbc.org.pl/dlibra/docmetadata?id=17649
"Ifigenia w Aulidzie": http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=47298

• Platon - również do Kolekcji filozoficznej
  • Uczta
  • Obrona Sokratesa
  • Kriton
  • Fedon
  • Eutyfron
  • Państwo

w Propozycje z 2011:
Platon, Biesiada - tłum. Stefan Okołów - nieznana data śmierci/brak wolnego tłumaczenia; brak na Polonie

przystępne tłumaczenia Władysława Witwickiego (1878- 1948), z bardzo dobrymi komentarzami, możemy wykorzystać dopiero za kilka lat, ale może warto poczekać?

• Plutarch, Żywoty sławnych mężów

w 2013 - zm 1942:
Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, przekł. F. N. Golańskiego (1753-1824; z dodaniem czterech żywotów w przeróbce Ign. Krasickiego; z wstępem i uwagami Tadeusza Sinki - I 645.585; I 2.071.233 A

• Demostenes, Mowy

tł. Jerzy Kowalski (1893- 1948):
Demostenes, Wybór mów (przekł. wstęp i objaśn. J.Kowalski), Kraków 1922, BN II 15

• Herodot, Dzieje

tł. Antoni Bronikowski (1817-1884):
Herodota dzieje przekładał z Greckiego A. Bronikowski, 1861-1862
zgrabniejsze tłum. Seweryna Hammera (1883- 1955)

Literatura rzymska¶

• Katullus, Poezje

w 2013 - zm 1942:
Catullus, poezje, tłum. Jan Czubek, K. Przerwa-Tetmajer http://polona.pl/dlibra/docmetadata?id=12571&dirids=1

• Horacy
  • Pieśni - wybrane, w szczególności:
    • I, 9 (Vide ut alta stet nive candidum)
    • I, 23 (Vitas imuleo me similis, Chloe)
    • II, 14 (Eheu, fugaces, Postume, Postume)
    • III, 1 (Odi profanum vulgus et arceo)
    • III, 30 (Exegi monumentum aere perennius) -> tł. L.Rydel?
    • ...
  • List do Pizonów (Ars poetica)
  • Epody - wybrane?
  • Satyry - wybrane, np.
    • I, 9 (Ibam forte Via Sacra...) - o gadule
    • II, 6 (Hoc erat in vocis...) - z bajką o myszy miejskiej i wiejskiej

mamy wybór wolnych przekładów Horacego, poetyckich i bardziej filologicznych, może dla każdego utworu osobno wybrać najlepszy? -> osobna podstrona Horacego na wiki?

Wybór poezyj. 2, Satyry i listy / Horatius Flaccus Q. ; przekł. Jan Czubek ; słowo wstępne Kazimierza Morawskiego.
np. sygn. katalogu BN: I 455.619, I 790.271 A (wyd. 1924)
np. sygn. katalogu BN: I 921.179, I 829.580 A (wyd. 1933)
ew. w: "Trzej satyrycy rzymscy": sygn. katalogu BN: I 205.763, I 705.972 A (wyd. 1959)

• Owidiusz, Metamorfozy

tł. Bruno Kiciński (1797-1844): "Przemiany (wybór)", przekł. B. Kiciński, oprac. J. Krókowski, Wrocław 1953, BN II 76; także: Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2002

• Lukrecjusz, O naturze wszechrzeczy

• Wergiliusz, Eneida

tł. Tadeusz Karyłowski (1882- 1945):
BN II, 29: wyd. 1 1924, wyd. 2 zm. 1950, wyd. 3 zm. 1980; wyd. 3 powtórzone w: Ossolineum/De Agostini 2004 (seria "Arcydzieła Kultury Antycznej")

• Juliusz Cezar

Wojna galijska
Wojna domowa

• Salustiusz

Sprzysiężenie Katyliny i Wojna z Jugurtą

• Swetoniusz, Żywoty cezarów

tł. Kajetan Kwiatkowski (1769-1852)
K. T. Swetoniusza Dzieje dwunastu cesarzów rzymskich. T. 1 / przez Kajetana z Kwiatkowa Kwiatkowskiego na jęz. pol. przeł.; sygn. katalogu BN: II 190.244 (t. 1-2 współopr.), II 60.323

tł.Julian Ejsmond:
Żywot Nerona : przekład ze Swetonjusza / Juljan Ejsmond; Warszawa : "Rój", [1925] (Biblioteczka Historyczno-Geograficzna, nr 4); sygn. katalogu BN: I 509.866, I 505.816; I 540.775/4

• Tacyt, Roczniki

tł. Władysław Okęcki (1840-1918)
Tacyt, Roczniki (Dzieje), w tł. Władysława Okęckiego - II 1.420.370 A

• Apulejusz, Metamorfozy albo Złoty Osioł - również do Kolekcji fantastycznej

Według Literatura fantastyczna - poczekalnia:
ZAMÓWIONE Apuleius Lucius Madaurensis (ca 125-ca 170), Bajka o Amorze i Psyche : z "Metamorfoz" albo "Złotego Osła" Aplejusza / przeł. z oryg. łac., słowem wstępnem i przepisami opatrzył Jankowski, Józef (1865-1935). Tł.

• Terencjusz

Eunuch,
Bracia,
Teściowa

• Lukian, Dialogi, m.in.:
  • Historia prawdziwa - również do Kolekcji fantastycznej
  • Ikaromenippos albo Podróż napowietrzna - również do Kolekcji fantastycznej

tł. Michał Konstanty Bogucki (1860-1935):
"Lukianosa z Samosaty Ikaro-Menippos albo Podróż napowietrzna", Kraków, 1903;
"Lukianosa z Samosaty Powieść prawdziwa", Kraków, 1903;
...
"Wybrane pisma Lukiana", tł. Michał Konstanty Bogucki, T.1 [Biblioteka Przekładów z Literatury Starożytnej nr 1], Kraków, Akademia Umiejętności, 1906
"Lukian, Dialogi, T. 1; przeł. Konstanty Bogucki; wstęp napisał i komentarzem opatrzył Władysław Madyda", [PAN, Biblioteka przekładów z literatury antycznej nr 7], wyd. I Wrocław, Ossolineum 1960, [ISSN 0406-0970 7] zawiera dialogi: Sen, Prawdziwa historia, Sen albo kogut, Rozmowy heter, Ikaromenippos albo podróż napowietrzna, Uczta albo Lapitowie, Łgarz albo niedowiarek, Rozmowy zmarłych, O tańcu, Pochwała muchy, Tymon albo odludek, Prometeusz albo Kaukaz, Przeprawa przez Styks albo tyran. W tej samej serii również drugi tom Dialogów" Lukiana wydano w przekładzie Boguckiego, ale tom trzeci to tłumaczenia Madydy, które nie są wolne.
Na wydaniu z 1960 oparto wyd. z serii "Arcydzieła Kultury Antycznej": Wrocław - Ossolineum - Warszawa - De Agostini, 2006, ISBN 83-04-04897-3
Tekst "Prawdziwej historii" z wydania 1960 dostępny również w: "Droga do science-fiction. Od Gilgamesza do Wellsa", Warszawa, Alfa, 1985, ISBN 83-7001-067-9, s. 22-51

• Cyceron, Mowy

tł. Erazm Rykaczewski (1803-1873): Cyceron, Dzieła, T.I-VIII, Paryż-Poznań 1870-79
Philippicae (Filipiki)
In Catilinam (Przeciwko Katylinie)
Pro Milone (W obronie Milona)

• Cyceron, traktaty:

Tusculanae Disputationes (Rozmowy tuskulańskie)
de Oratore (O mówcy)
De re publica (O państwie)
De officiis (O powinnościach)
De finibus bonorum et malorum (O granicach dobra i zła)

• Marek Aureliusz, Rozmyślania - również do Kolekcji filozoficznej

tłum. Marian Reiter (1874-1943):
http://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/dlibra/docmetadata?id=27035
PWN: kolejne wydania w latach 1958, 1984, 1988, 1997
w serii "Biblioteka Europejska", Kęty, Wydawnictwo Antyk, 2008, ISBN 978-83-89637-97-0
w serii "Arcydzieła Wielkich Myślicieli", De Agostini Polska - Altaya, 2006, ISBN 83-7316-014-0
w serii "Biblioteka filozofów", Hachette Livre Polska, 2009, ISBN 978-83-7575-183-3

• Plaut, Żołnierz samochwał

tł. Gustaw Edward Przychocki (1884- 1947):
"Komedie", Kraków, Polska Akademia Umiejętności, 1934 [Biblioteka Przekładów z Literatury Starożytnej]. Tom II zawiera: Kupiec, Żołnierz Samochwał, Strachy, Pseudolus, Skarb
Żołnierz samochwał, Wrocław 1951 (wyd. 2 zm.; wyd. 3 1969), BN II 53

• Petroniusz, Satyricon - w szczególności "Uczta Trymalchiona"

tł. Ignacy Strycharski (1880-1937):
"I. T. Petronii Arbitrii Cena Trimalchionis" [w:] Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1899, s.1-38 (skan 21) http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2004
"Petroniusza Uczta Trymalchiona, cz.1" [w:] Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1908, s.1-22 (skan 24) http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=4781 - brak dalszej części
Pierwsze tłum. całości Satyrikonu: M.Brożek 1968

• Seneka

D. Propozycje od Wojtka Kotwicy¶

• Wergiliusz, Eneida
  Rekomendacje: PWN, HC, GBWW, WCHB, BP
  Gatunek: epos
  Tłumaczenie: Karyłowski Tadeusz (zm. 1945)
  Źródła: BN II, 29: wyd. 1 1924 (I 502.683, I 645.603, I 1.570.874), wyd. 2
  zm. 1950 (I 504.926, I 603.820 A), wyd. 3 zm. 1980 (I 1.057.230, I 1.247.060
  A); wyd. 3 powtórzone w: Ossolineum/De Agostini 2004
  Objętość (str.): 380-400
  Uwagi: w tym roku przeszło do domeny publicznej

• Hezjod, Prace i dnie
  Rekomendacje: PWN, WCHB
  Gatunek: epos / poemat dydaktyczny
  Tłumaczenie: 1901 - Kaszewski Kazimierz (zm. 1910)
  Źródła: http://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=29789 [pdf, Podlaska
  Biblioteka Cyfrowa]
  Objętość (str.): 23 x 2 = 46 (ze wstępem i przypisami)

• Hezjod, Teogonia
  Rekomendacje: WCHB
  Gatunek: epos / poemat kosmologiczny
  Tłumaczenie: 1904 - Kaszewski Kazimierz (zm. 1910)
  Źródła: http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2287 [djvu,
  Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa]
  Objętość (str.): XXXIII + 28 = 61
  Uwagi: uzyskanie kompletu utworów Hezjoda

• Ajschylos, Prometeusz skowany (Prometeusz w okowach)
  Rekomendacje: PWN, HC, GBWW, WCHB, BP
  Gatunek: tragedia
  Źródła:
  http://www.wbc.poznan.pl/publication/75956 [djvu, Wielkopolska Biblioteka
  Cyfrowa], tł. 1873 - Węclewski Zygmunt (zm.1887)
  Sygn. BN: II 191.811, II 2.016.493 A, tł. 1895 - Kaszewski Kazimierz (zm.
  1910)
  Objętość (str.): Węclewski 66 (łącznie ze wstępami i przypisami końc.)
  Uwagi: uzupełnienie kolekcji o trzeciego z klasycznych tragików gr.

• Ajschylos, trylogia Oresteja (Agamemnon + Ofiarnice + Eumenidy)
  Rekomendacje: PWN, HC, GBWW, WCHB, BP
  Gatunek: tragedia
  Tłumaczenie: 1873 - Węclewski Zygmunt (zm.1887)
  Źródła: te same, co "Prometeusz skowany"
  Objętość (str.): Węclewski 215 (łącznie ze wstępami o autorze i do utworów i
  przypisami końc.)
  Uwagi: uzupełnienie kolekcji o trzeciego z klasycznych tragików gr.

• Arystofanes, Żaby
  Rekomendacje: PWN, HC, GBWW, WCHB, BP
  Gatunek: komedia
  Tłumaczenie: 1906 - Cięglewicz Edmund (zm. 1928)
  Źródło: II 194.343, II 223.296
  Objętość (str.): 111
  Uwagi: jedyna komedia utwór A. na liście PWN; uzyskanie kompletu tłumaczeń
  Arystofanesa dostępnych w PD (nast. 2026)

PWN = Encyklopedia PWN 2000, tab. "Najbardziej znane dzieła literatury
światowej"
BKF = Biblioteka Klasyków Filozofii, wyd. PWN
HC = Harvard Classics
GBWW = Great Books of the Western World (wyd. Encyclopaedia Britannica)
WCHB = The Western Canon: The Books and School of the Ages, Harold Bloom
BP = Bibliothèque de la Pléiade