Ciemność¶

Motyw został wprowadzony jako uzupełnienie motywu światła i wykorzystany od razu przy opracowywaniu wierszy Kasprowicza, w których ciemność występuje zarówno w znaczeniu dosłownym, jak metaforycznym (jako synonim zła) i stanowi żywioł pociągający dla posępnej, młodopolskiej duszy.