Ironia » Historia » Wersja 3
Wersja 2 (Aleksandra Sekuła, 2025-08-20 13:09) → Wersja 3/4 (Aleksandra Sekuła, 2025-08-20 13:10)
h1. Ironia
Figura retoryczna oparta na zamierzonej *różnicy* między dosłownym sensem wypowiedzi, a sensem właściwym, ukrytym. W odróżnieniu od [[Kłamstwo|kłamstwa]] zazwyczaj nie ma na celu wprowadzania odbiorcy w błąd, choć nie zawsze jest łatwa do rozpoznania. Bywa łączona z sarkazmem i złośliwością, może mieć na celu ośmieszenie rozmówcy. Mówi się również o ironii [[Los|losu]] bądź ironii sytuacji, kiedy rzeczywistość weryfikuje nasze oczekiwania bądź pewność siebie. W dialogach platońskich chętnie stosowana przez *Sokratesa*, który z początku udaje, że nie zna się na omawianym temacie i prosi rozmówcę o wyjaśnienie, by następnie, poprzez umiejętnie zadane pytania, uświadomić rozmówcy, że ten [[Wiedza|wie]] wie dużo mniej, niż mu się z początku wydawało. W romantyzmie jenajskim ironia polegała na łączeniu przeciwieństw, wychodzeniu ponad własne stanowisko oraz na traktowaniu twórczości jako [[Gra|gry]], w której autor może ujawniać się w dziele i łamać czwartą ścianę.
Figura retoryczna oparta na zamierzonej *różnicy* między dosłownym sensem wypowiedzi, a sensem właściwym, ukrytym. W odróżnieniu od [[Kłamstwo|kłamstwa]] zazwyczaj nie ma na celu wprowadzania odbiorcy w błąd, choć nie zawsze jest łatwa do rozpoznania. Bywa łączona z sarkazmem i złośliwością, może mieć na celu ośmieszenie rozmówcy. Mówi się również o ironii [[Los|losu]] bądź ironii sytuacji, kiedy rzeczywistość weryfikuje nasze oczekiwania bądź pewność siebie. W dialogach platońskich chętnie stosowana przez *Sokratesa*, który z początku udaje, że nie zna się na omawianym temacie i prosi rozmówcę o wyjaśnienie, by następnie, poprzez umiejętnie zadane pytania, uświadomić rozmówcy, że ten [[Wiedza|wie]] wie dużo mniej, niż mu się z początku wydawało. W romantyzmie jenajskim ironia polegała na łączeniu przeciwieństw, wychodzeniu ponad własne stanowisko oraz na traktowaniu twórczości jako [[Gra|gry]], w której autor może ujawniać się w dziele i łamać czwartą ścianę.