Kat¶

Osoba będąca bezpośrednim wykonawcą wyroków prawa ogłaszanych przez przedstawicieli władzy: króla czy sędziów. Choć decyzje podejmuje kto inny, realizujący je kat nie cieszy się na ogół dobrą sławą. Jego obraz w kulturze jest mroczny, wiąże się z narzędziami kaźni, takimi jak topór czy szubienica, a także z krwią i śmiercią, którą w imię prawa i sprawiedliwości zadaje. Niejednokrotnie zresztą kat wykonywał wyroki nieuznawane za sprawiedliwe, na rozkaz swych mocodawców stosując tortury, by wymusić pożądane zeznania czy przyznanie się do niepopełnionej winy (jak choćby w niesławnej historii inkwizycji). Wtedy jawi się jako oprawca, ślepo posłuszne narzędzie władzy, istota poniekąd odczłowieczona. Przenośnie mianem kata określa się kogoś uciekającego się do okrucieństwa.