Przykładowa notatka » Historia » Wersja 5
Aleksandra Sekuła, 2021-03-04 11:25
1 | 2 | h1. Przykładowa notatka edytorska o uwspółcześnieniach |
|
---|---|---|---|
2 | 2 | ||
3 | 2 | h2. Uwspółcześnienia (0.4; wybrane przykłady typowych i charakterystycznych zmian) |
|
4 | 2 | ||
5 | 2 | h3. Interpunkcja |
|
6 | 2 | ||
7 | 2 | Przeciwnie, rad bym był ruszyć w szeroki świat, napatrzeć się ludziom i krajom, oraz zaznać wszelakich przygód. - |
|
8 | 2 | Przeciwnie, rad bym był ruszyć w szeroki świat, napatrzeć się ludziom i krajom oraz zaznać wszelakich przygód. |
|
9 | 2 | ||
10 | 2 | (...) wrażenie nauk ojca pierzchło, i jąłem na nowo snuć marzenia, unoszące mnie daleko za lądy i morza (...) - |
|
11 | 2 | (...) wrażenie nauk ojca pierzchło i jąłem na nowo snuć marzenia unoszące mnie daleko za lądy i morza (...) |
|
12 | 2 | ||
13 | 2 | h3. Fleksja |
|
14 | 2 | ||
15 | 2 | Zmodernizowano końcówki fleksyjne wyrazów w narzędniku i miejscowniku l. poj. r. ż. i r. n. oraz narzędniku l. mn.: -em, -emi; np.: |
|
16 | 2 | ||
17 | 2 | w zaklętem - w zaklętym |
|
18 | 2 | (o) tem (pięknie) - tym |
|
19 | 2 | niem - nim |
|
20 | 2 | niczem - niczym |
|
21 | 2 | towarzyskiem - towarzyskim |
|
22 | 2 | poczem - po czym |
|
23 | 2 | przedewszystkiem - przede wszystkim |
|
24 | 2 | mię - mnie |
|
25 | 2 | swoję – swoją |
|
26 | 2 | patrzała - patrzyła (z dwóch form dopuszczalnych wybrano tę o mniej archaicznym brzmieniu) |
|
27 | 2 | aniołkowie głaskali - aniołki głaskały (uwspółcześniono formę archaiczną) |
|
28 | 2 | biegnąć - biec |
|
29 | 2 | rajskimi uśmiechy - rajskimi uśmiechami |
|
30 | 2 | ||
31 | 2 | ||
32 | 2 | h3. Pisownia joty |
|
33 | 2 | ||
34 | 2 | Uwspółcześniono pisownię przyswojonych wyrazów obcego pochodzenia z jotą: np.: |
|
35 | 2 | ||
36 | 2 | lilij - lilii |
|
37 | 2 | miljony - miliony |
|
38 | 2 | liberji - liberii |
|
39 | 2 | komedya - komedia |
|
40 | 2 | historja - historia |
|
41 | 2 | waryacye - wariacje |
|
42 | 2 | ||
43 | 2 | h3. Pisownia łączna i rozdzielna |
|
44 | 2 | ||
45 | 2 | przytym - przy tym |
|
46 | 2 | przedemną - przede mną |
|
47 | 2 | z pod - spod |
|
48 | 2 | z tąd - stąd |
|
49 | 2 | z nad - znad |
|
50 | 2 | strzedz - strzec |
|
51 | 2 | poczem - po czym |
|
52 | 2 | przedewszystkiem - przede wszystkim |
|
53 | 2 | Konsekwentnie uwspółcześniono pisownię z -by np. |
|
54 | 2 | wtedybym - wtedy bym |
|
55 | 2 | któryby - który by |
|
56 | 2 | ||
57 | 2 | h3. Pisownia wielką literą: |
|
58 | 2 | ||
59 | 2 | (...) przy drzwiach go dopadłszy, Boże drogi! czegośmy mu nie nagadały! jakimiśmy go miłymi, serdecznymi słowy nie osypały! - (...) przy drzwiach go dopadłszy, Boże drogi, czegośmy mu nie nagadały! Jakimiśmy go miłymi, serdecznymi słowy nie osypały! |
|
60 | 2 | ||
61 | 2 | h3. Składnia: |
|
62 | 2 | ||
63 | 3 | Aleksandra Sekuła | wydawało mu się mądrem i doskonałem - |
64 | 3 | Aleksandra Sekuła | wydawało mu się mądre i doskonałe (w związku ze zmianą rządu czasownika) |
65 | 3 | Aleksandra Sekuła | |
66 | 2 | na kawałku, który wolnym został - |
|
67 | 3 | Aleksandra Sekuła | na kawałku, który został wolny (tu również zmiana szyku wyrazów) |
68 | 2 | ||
69 | 2 | h3. Szyk wyrazów: |
|
70 | 2 | ||
71 | 2 | na kawałku, który wolnym został - |
|
72 | 2 | na kawałku, który został wolny |
|
73 | 2 | ||
74 | 5 | Aleksandra Sekuła | h3. Ubezdźwięcznienia / Udźwięcznienia: |
75 | 2 | ||
76 | 2 | z pod - spod |
|
77 | 2 | z tąd - stąd |
|
78 | 2 | strzedz - strzec |
|
79 | 5 | Aleksandra Sekuła | módz - móc |
80 | 5 | Aleksandra Sekuła | |
81 | 2 | ||
82 | 2 | h3. Zmiany leksykalne (w tym ortograficzne): |
|
83 | 2 | ||
84 | 2 | oglądnęła - obejrzała (zamieniono regionalizm małopolski na formę ogólnopolską) |
|
85 | 4 | Aleksandra Sekuła | kędy - gdzie (zastąpiono słowo archaiczne współczesnym; zmiana wyjątkowa - najczęściej w tłumaczeniach tekstów przeznaczonych dla dzieci) |
86 | 2 | Eskimka - Eskimoska (zmiana zgodnie ze współczesną formą) |
|
87 | 2 | wziąść - wziąć |
|
88 | 2 | passya - pasja |
|
89 | 2 | ||
90 | 2 | ||
91 | 2 | h3. Ponadto dokonano następujących zmian: |
|
92 | 2 | ||
93 | 2 | mówić prawdę, choćby przykrą była - |
|
94 | 2 | mówić prawdę, choćby była przykra |
|
95 | 2 | ||
96 | 2 | Dokonano zmiany w zakresie składni (przykrą - przykra) oraz szyku zdania, ponieważ tekst jest skierowany do dzieci z pierwszych lat szkoły podstawowej i należy zadbać o jego klarowność językową. Decyzję o daleko idącej modyfikacji tekstu przesądziło również to, że w tym przypadku mamy do czynienia z tłumaczeniem, a nie oryginalnym tekstem polskim |
|
97 | 2 | ||
98 | 2 | Przywrócono zgodnie z oryginałem imiona głównych bohaterów - Kaj i Gerda, zamiast: Jaś i Marysia. |