Projekt

Ogólne

Profil

Publikacja tłumaczeń z domeny publicznej » Historia » Wersja 7

Aleksandra Sekuła, 2024-07-05 13:47

1 1 Aleksandra Sekuła
h1. Publikacja tłumaczeń z domeny publicznej
2 1 Aleksandra Sekuła
3 1 Aleksandra Sekuła
h2. Wstęp
4 2 Aleksandra Sekuła
5 5 Aleksandra Sekuła
 
6 3 Aleksandra Sekuła
Przekłady, które przeszły do domeny publicznej, a więc dokonane przez tłumaczy zmarłych przed siedemdziesięciu laty lub więcej, są z natury rzeczy dość archaiczne pod różnymi względami i wymagają opracowania. Opracowanie to może być, jak przyjęliśmy, nieco głębsze niż w przypadku tekstów autorów polskich, np. w razie potrzeby, dla uzyskania logiki wypowiedzi i poprawności stylu, decydujemy się na zmianę szyku wyrazów czy składni. Zasadą jest tu myślenie, jakie zmiany jako redaktorzy doradzalibyśmy tłumaczowi, gdyby żył, dla dobra przekładu. Wobec prac tłumaczy, których nazwisko jest marką samą w sobie (np. Boy-Żeleński, Witwicki), zachowujemy większą ostrożność, starając się zachować i szanując również ich styl, podobnie jak styl, treść i przekaz oryginału.
7 3 Aleksandra Sekuła
Chcemy publikować tłumaczenia z domeny publicznej, mimo wszystkich ich niedoskonałości, aby rozwijać bibliotekę Wolnych Lektur i odpowiadać, w miarę możności na potrzeby naszych odbiorców. Chcemy jednocześnie unikać sytuacji, kiedy zaplanujemy jakąś publikację (np. wpisując ją do projektu), a w trakcie zaawansowanych już prac redakcyjnych okaże się, że włączenie jej do naszych zbiorów budzi obiekcje, czy wręcz jest niewskazane. Aby więc  proces doboru i przygotowania publikacji tłumaczeń z domeny publicznej przebiegał sprawnie, ustalamy zasady i procedurę decyzji o publikacji, wskazując zarazem mogące się pojawiać wątpliwości i trudności.
8 2 Aleksandra Sekuła
9 1 Aleksandra Sekuła
h2. Procedura
10 4 Aleksandra Sekuła
11 6 Aleksandra Sekuła
I. Rozpoznanie (risercz)
12 1 Aleksandra Sekuła
Fazą wstępną jest zbieranie informacji o tym, jakie przekłady istnieją.
13 1 Aleksandra Sekuła
Wyszukane przekłady wpisujemy do katalogu i zapisujemy zebrane informacje o nich.
14 1 Aleksandra Sekuła
15 1 Aleksandra Sekuła
A. Polskie wydania:
16 1 Aleksandra Sekuła
Jakie były inne tłumaczenia (w domenie publicznej)? 
17 1 Aleksandra Sekuła
Czy są wznawiane? 
18 1 Aleksandra Sekuła
Które jest najlepsze i dlaczego? (Wybieramy raczej jak najnowsze wydanie ze względu na mniej pracy przy uwspółcześnieniu)
19 1 Aleksandra Sekuła
20 1 Aleksandra Sekuła
B. Porównanie wybranego tłumaczenia z oryginałem:
21 1 Aleksandra Sekuła
Liczba znaków oryginału: (np. z Gutenberga)
22 1 Aleksandra Sekuła
Liczba znaków przekładu (do wpisania w odpowiednią rubrykę pod notatką w katalogu)
23 1 Aleksandra Sekuła
Czy zgadza się liczba i tytuły rozdziałów?
24 1 Aleksandra Sekuła
Czy mamy jakieś inne informacje dotyczące jakości tłumaczenia - np. w przedmowie, w opracowaniach, w internecie?
25 1 Aleksandra Sekuła
26 1 Aleksandra Sekuła
C. Wycena szacunkowa przy użyciu kalkulatora:
27 1 Aleksandra Sekuła
Redakcja (+ jedna/dwie noty)=  zł
28 1 Aleksandra Sekuła
29 7 Aleksandra Sekuła
→ Jeśli żaden przykład nas nie satysfakcjonuje - rezygnujemy lub zamawiamy [[własne tłumaczenie|https://redmine.wolnelektury.pl/projects/wl-publikacje/wiki/Wytyczne_do_pracy_nad_t%C5%82umaczeniami]].
30 1 Aleksandra Sekuła
31 1 Aleksandra Sekuła
II. Jak podejmujemy decyzje dot. wyboru tekstu w przypadku przekładów?
32 1 Aleksandra Sekuła
33 1 Aleksandra Sekuła
1. Jaki jest cel publikowania danego tytułu?
34 1 Aleksandra Sekuła
PRIORYTETY:
35 1 Aleksandra Sekuła
    Lektury szkolne
36 1 Aleksandra Sekuła
    Priorytetowe kolekcje: kryminały, fantastyka, romanse i klasyka literatury popularnej, klasyka literatury dziecięcej, kolekcja ,,Top 52” (ze względu na rozpoznawalność tytułu dla potencjalnych darczyńców)
37 1 Aleksandra Sekuła
38 1 Aleksandra Sekuła
2. Problemy  
39 1 Aleksandra Sekuła
Przy bliższym czytaniu tekstu mogą pojawić się następujące problemy:
40 1 Aleksandra Sekuła
    - tekst jest tak naprawdę opracowaniem lub kompilacją kilku tekstów;
41 1 Aleksandra Sekuła
    - tłumacz/ka pomija kilka akapitów lub streszcza je swoimi słowami (np. dlatego, że odnoszą się do innych utworów albo innego kontekstu kulturowego, który uznaje za niezrozumiały/nieciekawy);
42 1 Aleksandra Sekuła
    - dwa rozdziały połączone zostają w jeden;
43 1 Aleksandra Sekuła
    - jakość polskiego tekstu jest słaba, pojawia się dużo błędów frazeologicznych, logicznych, rzeczowych itp.
44 1 Aleksandra Sekuła
45 1 Aleksandra Sekuła
III. Co robimy w takiej sytuacji:
46 1 Aleksandra Sekuła
    Redaktor/ka zwraca się z tymi problemami do redaktorki naczelnej;
47 1 Aleksandra Sekuła
    Redaktorka naczelna przekazuje to na spotkaniu Planowanie wydawnicze (lub wcześniej)
48 1 Aleksandra Sekuła
49 1 Aleksandra Sekuła
Rozważamy następujące pytania:
50 1 Aleksandra Sekuła
    
51 1 Aleksandra Sekuła
Czy tekst jest dla nas priorytetowy? TAK/NIE
52 1 Aleksandra Sekuła
Czy jest wpisany we wniosek lub inne zobowiązania? TAK/NIE
53 1 Aleksandra Sekuła
Jeśli jest, czy można go zastąpić innym podobnym (też o podobnej długości)? TAK/NIE
54 1 Aleksandra Sekuła
Jaki jest nakład pracy dodatkowej redaktora/ki? 
55 1 Aleksandra Sekuła
Czy mamy środki na zapłacenie za to (np. przetłumaczenie brakujących kawałków)? Jeśli tak, to umieszczamy informacje o tym w nocie.
56 1 Aleksandra Sekuła
Czy tekst przypomina oryginał w wystarczającym stopniu (czy nie jest to adaptacja, a jeśli tak – w jakim stopniu)? 
57 1 Aleksandra Sekuła
    Kryteria: 
58 1 Aleksandra Sekuła
     Onomastyka:   Czy nazwy miejsc, postaci są takie same jak w oryginale (lub zgodnie z polskim uzusem)? Jeśli nie – czy możemy je zmienić na takie, jakie chcemy?
59 1 Aleksandra Sekuła
    Styl: Odniesienia kulturowe - Czy są zbyt dalekie od oryginału? Jak dużo ich jest? Jakie mają znaczenie dla całości tekstu? Czy możemy je skorygować i jak dużym kosztem pracy?
60 1 Aleksandra Sekuła
    Polszczyzna: Czy uwspółcześnianie nie będzie zbyt pracochłonne? (składnia, szyk)
61 1 Aleksandra Sekuła
    Fabuła: Czy pominięte lub zmienione fragmenty są istotne? Czy możemy je łatwo uzupełnić lub zignorować? (dodając np. przypis lub adnotację w którejś z not)
62 1 Aleksandra Sekuła
    
63 1 Aleksandra Sekuła
ZASADA: Nie zajmujemy się po prostu udostępnianiem dziedzictwa, cyfryzacją dzieł z domeny, ale przygotowaniem edycji dla współczesnego czytelnika, w tym przede wszystkim dla uczniów. 
64 1 Aleksandra Sekuła
65 1 Aleksandra Sekuła
Oznacza to, że dajemy sobie przyzwolenie na modyfikację tekstu dla uzyskania przystępności.
66 1 Aleksandra Sekuła
Gdy celem jest udostępnienie lektury szkolnej (lub innej priorytetowej kolekcji), jest to cel nadrzędny wobec problemów z tłumaczeniem (staramy się te problemy rozwiązać). 
67 1 Aleksandra Sekuła
Możemy szukać innych rozwiązań, np. dodatkowe przypisy, gdy publikacja jest dla nas bardzo ważna, a nie chcemy naruszać jego struktury.
68 1 Aleksandra Sekuła
Modyfikujemy tytuły itp. elementy tekstu tak, żeby były zgodne z uzusem, w tym przede wszystkim spisem lektur szkolnych.
69 1 Aleksandra Sekuła
70 1 Aleksandra Sekuła
ZASADA: Istotny jest szacunek kosztów. 
71 1 Aleksandra Sekuła
Kiedy koszty redakcji i przygotowania publikacji tłumaczenia z domeny publicznej zbliżają się do kosztów nowego tłumaczenia?