Zakres ochrony wydań "nietwórczych"¶

Dla bezpieczeństwa, warto przyjąć, że 30-letnia ochrona obejmuje wszelkie wydania. Warto jednak pamiętać, że ochrona odnosi się jedynie do wydań krytycznych lub naukowych, a nie do wszelkich wydań. Jak wskazuje doktryna,

"[c]hodzi tu często o naukową edycję starych rękopisów, listów, kronik, manuskryptów dzieł piśmienniczych czy muzycznych, dokumentów, map, planów architektonicznych, opatrzoną czasem 'aparaturą naukową' (podaniem źródeł, wyjaśnieniami, adnotacjami itp.) ... wkład pracy naukowej, ukierunkowany głównie na zrekonstruowanie postaci dzieła wiernej oryginałowi ... 'uwspółcześnienie' pisowni i interpunkcji ... wprowadzenie oraz poprawienie tłumaczenia archaicznych, nieużywanych słów, zwrotów i pojęć, dodanie nie istniejących dotychczas skorowidzów."(J. Barta et.al., Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, ABC 2001, wyd. II teza 3 do art. 99^2)

Oznacza to, że jeżeli ktoś po prostu wydał "goły" utwór z domeny publicznej, to nie może korzystać z ochrony. Por. jednak poniższe wyjaśnienia na temat pierwszych wydań.

Poza tym, prawo wyłączne do wydania nie obejmuje samego wydawanego utworu, a jedynie naukowy lub krytyczny wkład. Jeżeli da się oddzielić jedno od drugiego (np. usunąć wstęp i przypisy uzyskując utwór w takiej formie, jak wszedł on do domeny publicznej), to korzystanie z utworu nie podlega ograniczeniom, gdyż utwór należy do domeny publicznej(por. J. Barta et.al., Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, ABC 2001, wyd. II teza 3 do art. 99^2).

Ochrona wydań krytycznych i naukowych (art. 99^2) została wprowadzona do polskiego prawa autorskiego dopiero w 2000 roku i nie obowiązuje z mocą wsteczną (w odróżnieniu od przepisu, który wydłużył ochronę z 50 do 70 lat dla utworów). Zdaniem doktryny, ochroną są wobec tego objęte jedynie wydania krytyczne i naukowe przygotowane lub opublikowane po dniu wejścia w życie art. 99^2, czyli po 22 lipca 2000 r. [sprawdzić datę!!!](J. Barta et.al., Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, ABC 2001, wyd. II teza 11 do art. 99^2) Oznacza to, że jeżeli wydanie nastąpiło przed tą datą, to można z niego skorzystać, chyba że zawiera elementy twórcze (takie jak np. wstęp). Jednak i w tym wypadku, jeżeli tylko możliwe jest usunięcie elementów twórczych i odfiltrowanie z wydania utworu należącego do domeny publicznej, to z takiego utworu można korzystać bez naruszania autorskich praw majątkowych.

Ochrona ta nie obejmuje "publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym", co oznacza, że w zasadzie dozwolone jest korzystanie z takich wydań poprzez umieszczanie ich w Internecie. Jednak w celu takiego umieszczenia musiałoby dojść to zwielokrotnienia wydania (OCR, digitalizacja, przeformatowanie), a zwielokrotnienie jest już objęte prawami wyłącznymi uprawnionego do wydania.