Przypisy - wytyczne ogólne¶

Modyfikowanie istniejących przypisów - wersja 0.3¶

Edytowany tekst może już być opatrzony przypisami. Mogą być to:

przypisy autorskie

przypisy tłumacza

przypisy redakcji źródła

przypisy edytorskie

Skróty stosowane w przypisach¶

W przypisach stosować powinniśmy zestandaryzowaną pisownię skrótów. Piszemy np. red., nie: redakc.; fr., nie: franc., gr., nie: grec.; lm, nie: l. mn. itd. Pisownię powszechnie stosowanych skrótów należy oprzeć na zaleceniach współczesnych wydań słowników PWN (tam także należy sprawdzać pisownię skrótów w przypadku wszelkich wątpliwości; w przypadkach nietypowych można sięgnąć do specjalnych słowników skrótów tego wydawnictwa).

Opracowaliśmy listę typowych, najczęściej używanych skrótów.

Lista skrótów stosowanych w przypisach

Lista skrótów biblijnych

Zasady składu przypisów¶

Interpunkcja i znaki specjalne

Tagowanie przypisów

Przyjęliśmy następującą notację interpunkcyjną:

Znak pauzy (em-dash) zapisujemy jako --- oddzielone spacjami, czyli za pomocą trzech dywizów (krótkich kresek wprowadzanych z klawiatury); w edytowanych przez nas tekstach myślnik reprezentowany jest właśnie jako pauza.

Znak półpauzy (en-dash) zapisujemy jako --. Półpauzę bez spacji stosujemy dla wyrażenia relacji "od... do..." takich jak:

• przedziały liczbowe, np. "Adam Mickiewicz żył w latach 1798--1855";
• przedziały czasowe wyrażone słownie, np. "lipiec--sierpień".

Półpauzę oddzieloną spacjami stosujemy w przypadku mieszanej relacji "od... do...": słowno-liczbowej, np. sierpień 2000 -- lipiec 2001.

Znak dywizu zapisywany jako pojedyncza krótka kreska bez spacji - pełni funkcję łącznika i zasadniczo jest znakiem międzywyrazowym; przykłady występowania:

• flaga biało-czerwona;
• Pawlikowska-Jasnorzewska;
• 10-dniowy;
• Warszawa 00-932;
• trzecio- i drugorzędny;
• lo-ko-mo-ty-wa; k-u-b-e-k;
• miejsce opublikowania książki, np. Warszawa-Kraków.

Cudzysłowy podstawowe mają postać polskich cudzysłowów apostrofowych („a”), w przypadku których stosujemy tzw. kodowanie symboliczne, tak więc cudzysłów otwierający zapisujemy za pomocą dwóch przecinków, a zamykający -- komputerowego cudzysłowu prostego ("): ,,a". Znaki te są dostępne z klawiatury, zatem taki sposób zapisu stanowi znaczne ułatwienie. Jedyną możliwością stosowania cudzysłowów apostrofowych w docelowej postaci jest każdorazowe wybieranie ich z zestawu znaków specjalnych znajdujących się poniżej okienka edycji, co w praktyce jest czynnością mniej ekonomiczną.

Uwaga! Tytuły czasopism wyróżniamy przy pomocy cudzysłowów apostrofowych, np. ,,Tygodnik Powszechny", ,,Słowo Polskie", ,,Życie Warszawy".

Cudzysłowy ostrokątne niemieckie (»a«) pełnią funkcję cudzysłowów 2. stopnia i używane są w przypadku wystąpienia cytatu w cytacie.

Cudzysłowy ostrokątne francuskie («a») służą wyodrębnianiu partii dialogowych i przytoczeń w utworach poetyckich. Należy pamiętać, że cudzysłów otwierający stosujemy tylko raz! Jeżeli w naszym wydaniu źródłowym pojawiają się cudzysłowy otwierające na początku każdego wersu lub każdej strofy (w przypadku dłuższych dialogów bądź przytoczeń), należy je wykasować. Cudzysłów otwierający pozostawiamy tylko w miejscu, w którym rozpoczyna się cytowany fragment lub partia dialogowa.

Uwaga! Kropkę stawiamy zawsze po cudzysłowie (nawet wtedy, gdy w cudzysłów brane jest całe wypowiedzenie bądź kilka wypowiedzeń). Inne znaki kończące wypowiedzenie: wykrzyknik oraz znak zapytania umieszczamy przed cudzysłowem.

Wielokropki zapisujemy za pomocą trzech kropek wprowadzanych z klawiatury.

Podczas składu tekstu wszystkie znaki interpunkcyjne kodowane symbolicznie zostaną automatycznie podmienione na znaki właściwe.

Odnośniki do Biblii zapisujemy z podaniem standardowego skrótu biblijnego (dostępna jest lista przyjętych przez nas skrótów) i wskazaniem odpowiedniego rozdziału i wersu (z dwukropkiem oddzielającym nr rozdziału od nr. wersu), np: Pnp 1:5. Przedziały wersowe zapisujemy, jak wszystkie relacje "od... do...", za pomocą dwóch dywizów (symbolizujących półpauzę) bez spacji (np.: Pnp 1:5--7). Tak samo zapisujemy przedziały pomiędzy wersami różnych rozdziałów (np.: Pnp 1:5--2:7).

Przypisy kończymy kropką nawet wtedy, jeśli przypis zaczyna się słowem pisanym z małej litery (tak rozpoczyna się większość przypisów słownikowych). Jedyny wyjątek: w kontekście samoistnego wtrącenia redakcyjnego (oznaczonego nawiasami kwadratowymi); typowa sytuacja wygląda następująco:

Treść-przypisu-autora. [Treść-dodatkowego-objaśnienia --- red. WL.]

(patrz: modyfikowanie przypisów -- przypisy autorskie); samoistne wtrącenia tego typu następują po całości przypisu oryg.

Wielokropka poprzedzającego słowo (np. na początku akapitu/zdania: ...Początek) nie oddzielamy od tego słowa spacją.